Sağlık Turizminin Gelişim Süreci

Sağlık Turizminin Gelişim Süreci

Dünya genelince alternatif bir turizm türü olarak sağlık turizmine olan ilgi günden güne artmaktadır. Sağlık turizmine yapılan yatırımların hızlanmasıyla beraber; sağlık turizmi nedir, sağlık turizmi nasıl gelişmiştir gibi sorular merak konusu olmuştur.

Sağlık turizmi; kişilerin kaplıcalardan ya da sağlık, yaşlı, engelli tesislerinden yararlandığı aktiviteler bütünüdür. Hasta ya da sağlığına duyarlı, psikolojik olarak sıhhat bulmak isteyen, diyet gibi hizmetlerden yararlanmak isteyenler potansiyel sağlık turisti olmaktadır.

Sağlık turizmi çeşitli türleri ile geniş bir hizmet alanı yaratmaktadır. İşletmeler için de ciddi bir yatırım pazarı haline dönüşen sağlık turizmi amaçları şu şekilde özetlenebilir:

• Plastik cerrahi, ileri tedavi yöntemleri, kanser tedavisi gibi medikal tedaviler,
• Kaplıca ya da termal tesislerden yararlanmak,
• Yaşlı bakım hizmetlerinden faydalanmak,
• Engelli bireylere uygun donanımla, hayat kolaylaştırıcı biçimde tasarlanmış özel tesislerde tatil yapmak ve bakım almak,
• Rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanmak,
• Diyet gibi yan hizmetlerden huzurlu bir ortamda faydalanmak,
• SPA, masaj gibi hizmetlerle eğlenceli ve huzurlu bir tatil geçirmek.

Sağlık turizmi tesislerine yapılan hızlı yatırımlar, küreselleşme gibi faktörler, medikal alanda yaşanan gelişmeler, sağlık hizmetlerinde ülkeler arası maliyet farklarının olması gibi etkenlerle uluslararası bir sağlık hareketliliği oluşmuştur. Sağlık turizminin gelişimi bu noktaya biranda gelmemiştir ve sağlık turizmi tarihi gelişimi bazı yaklaşımlarda çok eskiye dayandırılmaktadır. Medikal turizmin tarihi, sağlık turizmin gelişiminde odak nokta olarak ele alınmaktadır; diğer sağlık turizmi türlerinin tarihi gelişimlerinin günümüzde ancak hızlandığı söylenebilir.

Sağlık Turizmi Nasıl Başlamıştır?

Sağlık turizmi, her ne kadar küreselleşmeye bağlı biçimde yeni bir olgu olarak karşımıza çıksa da tarihi çok eski dönemlere dayandırılmaktadır. Medikal hizmetlerden yararlanmak amacıyla seyahat edilmesi anlamında etkinlikleri, yüzyıllar öncesinde şifalı yer ve kişilerin sıhhat bulmak amacıyla ziyaret edilmesinde de görmekteyiz. Ayrıca bugün oldukça popüler hale gelen SPA uygulamalarının Romalılar’ da karşılığı bulunmaktadır. Termal sıcak sulardan sağlık için faydalanma da çağlar öncesine uzanmaktadır.

Sağlık turizmi 20. yüzyılın başlarında sağlıklı beslenme çiftlikleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Modern sağlık tesislerinin sağlık turizmi amacı ile kuruluşuna ise 1939 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde Rancho La Puerta Sağlık Merkezi olarak görmekteyiz. Bu merkezin kuruluşunu izleyen dönemlerde yaygınlaşan sağlıklı beslenme ve spor aktiviteleri ile zenginleştirilen sağlık tesisleri, günümüz modern anlamında sağlık turizminin kilometre taşlarını oluşturmuştur.

Modern Sağlık turizmi

Günümüzün modern anlatımıyla sağlık turizmi, süreç odaklı bir gelişim çizgisi izlemiştir. Yeni bir sağlık turizmi yaratılmış durumdadır. Bu yeni sağlık turizm etkinliklerinin temelinde ise sağlık hizmetlerinin maliyetini bulduğumuz söylenebilir. Sağlık turizm hareketliliği, küreselleşmeye paralel biçimde gelişmiş ülkelerde yaşayan kişilerin daha az maliyetle sağlık hizmeti alabilecekleri gelişmemiş ülkelere ziyareti ile ivme kazanmıştır.

Sağlık turizminin gelişimi

Sağlık turizminin gelişim açısından 1970 ve sonrası kilit nokta olarak değerlendirilir. Günümüzdeki gelişmiş anlamı ile medikal turizm, globalleşmenin hızlanmasına paralel bir gelişme izlemiştir. Modern sağlık turizminin ilk gelişim evresinde elit ve maddi durumu iyi kesim, gelişmiş ülkelerin sağlık hizmetlerinden faydalanmak için denizaşırı seyahatlere çıkmıştır.

Dünya sağlık turizmi tarihi

1980’lerden itibaren yeni bir sürece girmiştir. Bu dönemde Amerika Birleşik Devletleri’nde sağlık sisteminde yapılan yenilikle; pahalılaşan hizmet karşısında ezilen bir kesim doğurmuştur. Gelişmeleri izleyen dönemde, ülkesindeki sağlık hizmetlerinden maliyetin yüksek olması nedeniyle yararlanamayan grupların az gelişmiş ülkelerden sağlık hizmeti almak için yarattığı seyahat hareketliliği, sağlık turizmini yeni bir gelişim evresine sokmuştur.

Sağlık turizminin gelişim tarihi konusunda genel olarak baktığımızda ABD’ de 80’li yıllarda yaşanan gelişmelerin hala etkisini sürdürdüğünü görmekteyiz. Günümüzde sağlık turizminde gelişmiş ülkelerden gelen medikal turistlerin az gelişmiş ülkelerin sağlık hizmetlerini tercih etmesinde özellikle sağlık hizmetlerinde sigorta dışında tutulması etkili olmaktadır.

Yeni Sağlık Turizminin Başlıca Özellikleri

1990’lı yıllarla beraber sağlık turizmi hızlı bir gelişim dönemi içine girmiştir. Bu dönemde Küba’nın sağlık hizmetleri ile ekonomisini oldukça güçlendirmesi, turizm hareketliliğini gözler önüne sermektedir. Gelişmiş ülkelerdeki sağlık hizmetlerinin daha az maliyetle sunulduğu ülkelerde sağlık turizmi önemli bir gelir kaynağı oluşturmuştur.

Günümüz dünyasında sağlık turizmi daha çok maliyet bazlı gelişmektedir. Dolayısıyla da maliyeti yüksek hizmet yerine az gelişmiş ülkelerde yüksek yatırımların yapıldığı sağlık hizmetlerinden daha az maliyetle yararlanmak isteyen sağlık turistleri pastada büyük paya sahiptir. Gelişmiş ülkeler arasında gerçekleşen sağlık turizmi, gelişmiş ülkelerden az gelişmiş bölgelere yapılan sağlık amaçlı ziyaretlerden daha azdır.

Bununla beraber termal, SPA gibi uygulamaların popülerlik kazanması ile birlikte kaplıcalar açısından zengin bölgelere ziyaretler de artmıştır. Ayrıca bir elli yıl öncesinde yatırımın dahi olmadığı engelli ve yaşlı bakım hizmetlerine olan ilgi, günden güne sağlık turizmini güçlendiren bir yatırım alanı ve güçlü bir pazar yaratmış durumdadır.

Yeni ve modern sağlık turizminin özellikleri

• Yeni sağlık turizmi, SPA, plastik cerrahi, bağımlılık tedavisi, engelli rehabilitasyonu gibi uygulamaların verildiği merkezlere olan yatırımı arttırmıştır,
• Küreselleşme ile birlikte bireylerin kolaylıkla farklı bölgelere seyahat edebilir olması, sağlık turizm etkinliklerine olan ilgiyi her zaman canlı tutmaktadır,
• Sağlık turizminde bölgelerin doğal kaynakları da ve devreye girdiğinden, ürün çeşitliliği bulunmaktadır.